Hormony pełnią złożone funkcje w ciele człowieka. Dobrze poprowadzony trening siłowy może zmaksymalizować pozytywne efekty hormonalne. Warunkiem jest jednak profesjonalnie przygotowany plan, właściwa technika i jeśli nie ma się doświadczenia – opieka doświadczonego trenera. Specjaliści doskonale rozumieją zależność wynikającą z działania hormonów w ludzkim ciele i są w stanie dopasować optymalny trening, dzięki któremu można uniknąć przetrenowania i zaburzenia, którego skutkiem może być zmniejszenie wydajności podczas ćwiczeń.
Trening siłowy, a hormony – jaki mają związek?
Hormony odgrywają znaczącą rolę w budowaniu mięśni i rozwoju siły. Są one przekaźnikami chemicznymi, które podróżują przez ciało i regulują złożone działania, takie jak wzrost, metabolizm, płodność i reakcja organizmu na intensywny wysiłek fizyczny. W odpowiedzi na sygnały wychodzące z mózgu hormony są uwalniane bezpośrednio do krwiobiegu i krążą swobodnie, dopóki nie zatrzymają się w swoich „docelowych” komórkach. Gdy hormon osiągnie swój cel, powoduje zmianę w organizmie poprzez zmianę syntezy białek. Produkcja hormonów podczas treningu siłowego może się zmieniać. Czynniki takie jak przetrenowanie, zła technika wykonywania ćwiczeń, niewłaściwe odżywianie i nieregularny sen mogą wpływać na zaburzenia zdolności organizmu do uwalniania normalnej dawki hormonów.
Dwa istotne rodzaje hormonów – kataboliczne i anaboliczne
Hormony anaboliczne i kataboliczne działają przeciwstawnie. Bardzo istotne jest to, żeby występowały w dobrej równowadze. Hormony anaboliczne to np. testosteron i hormon wzrostu (HGH). Są one odpowiedzialne za syntezę białek w tkance mięśniowej, a co za tym idzie – wpływają na budowę masy mięśniowej, wspomagają wzrost siły fizycznej i produkcję czerwonych krwinek. Hormony anaboliczne mają również znaczenie dla dobrego samopoczucia i odporności. To one są odpowiedzialne za zwiększenie energii i mają wpływ na spalanie tłuszczu. To „sprzymierzeńcy” każdego sportowca – dobry plan treningowy i prawidłowa technika wykonywania ćwiczeń zapewniają utrzymanie hormonów anabolicznych na właściwym poziomie.
Z kolei hormony kataboliczne, takie jak kortyzol są odpowiedzialne za rozpad mięśni. Kortyzol jest hormonem stresu, a podczas intensywnego wysiłku fizycznego mózg wysyła do ciała sygnał związany z odczuwaniem stresu fizycznego. Kortyzol ma pomóc ciału osiągnąć stan najwyższej gotowości do walki lub ucieczki. W rezultacie kortyzol ma realny wpływ na rozpad białka w mięśniach. Uwalnia w ten sposób zapasy energii do krwioobiegu, które mogą zostać wykorzystane do „ucieczki” lub „walki”. To właśnie dlatego, bardzo intensywny trening wieczorem może doprowadzić do bezsennej nocy. Hormony kataboliczne wpływają również negatywnie na odporność. Nieprawidłowa dieta i stres psychiczny, zwiększają uwalnianie kortyzolu. Kataboliczne działanie kortyzolu jest negatywne dla treningu siłowego i wyników sportowych.
A co z przetrenowaniem?
Oba rodzaje hormonów konkurują ze sobą podczas treningu siłowego. Dobrze zaplanowany plan ćwiczeń ma wpływ na poprawę uwalniania hormonów anabolicznych, takich jak HGH i testosteron, jednocześnie przygotowując i „ucząc: ciało do zatrzymania i nawet zmniejszenia produkcji hormonów katabolicznych. Przetrenowanie ma realny wpływ na zaburzenie osiągania zaplanowanych celów. Uniemożliwia zbudowanie siły, powoduje rozpad mięśni i złe samopoczucie. Dlatego osoby bez doświadczenia i sportowcy, który utknęli w martwym punkcie powinni skorzystać z profesjonalnego planu treningowego.
Trening siłowy powoduje szereg zmian fizycznych w ciele. Oczywiście najłatwiej jest zauważyć zmiany zewnętrzne, takie jak wzrost napięcia mięśni i zwiększenie masy mięśniowej. Jednak skutki treningu siłowego maja także wpływ na zmiany zachodzące wewnątrz ciała. Jedną z nich, bardziej znaczącą, są reakcje hormonalne, które należy wziąć pod uwagę przy planowaniu treningów.